شناسایی و اولویت‌بندی پیامدهای حاصل از تحریم بر فرایند بازرسی در بازرگانی بین‌المللی ایران

نویسندگان

  • یاسر حسنی گروه مدیریت، موسسه آموزش عالی سهروردی، قزوین، ایران.

https://doi.org/10.22105/mmaa.vi.102

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی پیامدهای حاصل از تحریم بر فرایند بازرسی در بازرگانی بین‌المللی ایران است.

روش‌شناسی پژوهش: روش تحقیق کاربردی است که در زمره مدل‌سازی ریاضی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان و کارشناسان ارشد اتاق بازرگانی در شهر قزوین می‌باشد که 15 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از رویکرد‌های دلفی فازی و روش فوکام فازی استفاده شده است. شناسایی پیامدهای حاصل از تحریم بر فرایند بازرسی در بازرگانی بین‌المللی بر اساس پیشینه پژوهش در قالب 4 معیار اصلی و 16 زیر معیار صورت گرفت؛ سپس کلیه عوامل با روش دلفی فازی نهایی شدند، سپس پیامدهای حاصل از تحریم بر فرایند بازرسی توسط روش فوکام فازی به تعیین وزن و اهمیت آن‌ها پرداخته شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد در بین معیارهای اصلی بر این اساس چالش‌های عملیاتی با وزن 0/356 رتبه اول، ریسک‌های امنیتی و تقلب با وزن 0/3448 رتبه دوم، موانع مالی و تجاری با وزن 0/1669 رتبه سوم و مسایل قانونی و نظارتی با وزن 0/1303 رتبه چهارم را کسب کرده است. در بین زیرمعیارها نیز، افزایش ریسک تقلب در اسناد و مدارک با وزن 0/2169 رتبه اول را در بین تمامی زیرمعیارها کسب کرده است. افزایش هزینه‌های بازرسی با وزن 0/1511 رتبه دوم و افزایش قاچاق کالا با وزن 0/0723 رتبه سوم را کسب کرده است.

اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج این پژوهش می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان و سیاست‌گذاران در زمینه بهبود فرایندهای بازرسی و کاهش اثرات منفی تحریم‌ها کمک کند و راهکارهای مناسبی برای مدیریت چالش‌های موجود ارایه دهد.

کلمات کلیدی:

تحریم اقتصادی، فرایند بازرسی، بازرگانی بین‌المللی، روش تصمیم‌گیری چند معیاره

مراجع

  1. [1] Ouyang, Y., & Morgan, M. A. (2023). Sanction rhetoric and sanction activities. In Talking tough in u.s. foreign policy: executive actions, national emergencies, and economic sanctions (pp. 67–93). Cham: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-031-39493-5_4
  2. [2] Farzanegan, M. R., & Batmanghelidj, E. (2023). Understanding economic sanctions on Iran: a survey. The economists’ voice, 20(2), 197–226. https://doi.org/10.1515/ev-2023-0014
  3. [3] Douglas, B. D., Holley, K., Isenberg, N., Kennedy, K. R., & Brauer, M. (2024). Social sanctions in response to injunctive norm violations. Current opinion in psychology, 59, 101850. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2024.101850
  4. [4] Sajadi, H. S., Yahyaei, F., Ehsani-Chimeh, E., & Majdzadeh, R. (2023). The human cost of economic sanctions and strategies for building health system resilience: a scoping review of studies in Iran. The international journal of health planning and management, 38(5), 1142–1160. https://doi.org/10.1002/hpm.3651
  5. [5] Nguyen, L. Q. T., & Ahmed, R. (2023). The impact of economic sanctions on foreign direct investment: empirical evidence from global data. Journal of economics and development, 25(1), 79–99. https://doi.org/10.1108/JED-10-2022-0206
  6. [6] Rodríguez, F. (2023). The human consequences of economic sanctions. Journal of economic studies, 51(4), 942–963. https://doi.org/10.1108/JES-06-2023-0299
  7. [7] Nikogoftar Safa, H., & Radadi. A. (2015). Strategic analysis of sanctions imposed on the Islamic Republic of Iran. Quarterly basij strategic studies, 18(66), 76-96. (In Persian). https://B2n.ir/ym7113
  8. [8] Galtung, J. (1967). On the effects of international economic sanctions, with examples from the case of Rhodesia. World politics, 19(3), 378–416. https://doi.org/10.2307/2009785
  9. [9] Hufbauer, G. C., Schott, J. J., & Elliott, K. A. (1990). Economic sanctions reconsidered: history and current policy (Vol. 1). Peterson Institute. https://mideast-africa.tau.ac.il/sites/humanities.tau.ac.il/files/media_server/mideast_africa/כלכלה/כלכלה41.pdf
  10. [10] Aloosh, M., Salavati, A., & Aloosh, A. (2019). Economic sanctions threaten population health: the case of Iran. Public health, 169, 10–13. https://doi.org/10.1016/j.puhe.2019.01.006
  11. [11] Vorotnikov, I. L., Sukhanova, I. F., Lyavina, M. Y., Glukhova, M. I., & Petrov, K. A. (2019). Economic sanctions and import substitution. Entrepreneurship and sustainability issues, 6(4), 1872. http://doi.org/10.9770/jesi.2019.6.4(23)
  12. [12] Wen, J., Zhao, X., Wang, Q. J., & Chang, C. P. (2021). The impact of international sanctions on energy security. Energy & environment, 32(3), 458–480. https://doi.org/10.1177/0958305X20937686
  13. [13] Efing, M., Goldbach, S., & Nitsch, V. (2023). Freeze! financial sanctions and bank responses. The review of financial studies, 36(11), 4417–4459. https://doi.org/10.1093/rfs/hhad043
  14. [14] Dizaji, S. F., van Lis, P., Murshed, S. M., & Zweiri, M. (2020). What the political economy literature tells us about blockades and sanctions. ISS working papers, (663), 1–24. https://repub.eur.nl/pub/130655
  15. [15] Ghahroudi, M. R., & Chong, L. C. (2020). The macroeconomic determinants and the impact of sanctions on FDI in Iran. Economics and business, 34, 15–34. https://doi.org/10.2478/eb-2020-0002
  16. [16] Bista, R., & Sheridan, B. (2025). Economic sanctions and export margins. Review of international economics, 33(2), 423–435. https://doi.org/10.1111/roie.12784
  17. [17] Asgari, M. (2024). Evaluating the impact of economic sanctions on the main economic sectors of iran through the application of a macro-econometric model. Journal of defense economics and sustainable development, 9(32), 29-65. (In Persian). https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_3115_f093edfd7a919e6d0863aef7468874ca.pdf?lang=en
  18. [18] Hajialiakbari, F., & Farsandaj, K. (2024). Identifying and ranking the factors that reduce the damage caused by international sanctions in the field of importing electronic components based on the AHP technique. Commercial surveys, 22(126), 77–92. (In Persian). https://doi.org/10.22034/bs.2023.2007318.2818
  19. [19] Elmimoghaddam, M., Shokri, M., Abolhasani Hastiani, A., Amini Milani, M., & Mansouri, N. (2023). The impact of economic sanctions on Iran’s economic growth rate (fuzzy approach). Program and development research, 4(3), 79–118. (In Persian). https://doi.org/10.22034/pbr.2023.189414
  20. [20] GhaffaryFard, M., Kazimi, S. M., & Nabizadeh, J. (2023). The effect of economic sanctions on the composition of Iran’s trading partners. Economic policies and research, 1(4), 160–191. (In Persian). https://doi.org/10.34785/J025.2022.031
  21. [21] Afesorgbor, S. K. (2019). The impact of economic sanctions on international trade: how do threatened sanctions compare with imposed sanctions? European journal of political economy, 56, 11–26. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2018.06.002
  22. [22] Haghani, S., & Jafar-khani, E. (2015). Impact of economic sanctions on international contracts. Journal of private law, 2(4), 65-82. (In Persian). https://jpl.sdil.ac.ir/article_42168_a528cdb26f26b20fecd0d76902990f0b.pdf
  23. [23] Ishikawa, A., Amagasa, M., Shiga, T., Tomizawa, G., Tatsuta, R., & Mieno, H. (1993). The max-min Delphi method and fuzzy Delphi method via fuzzy integration. Fuzzy sets and systems, 55(3), 241–253. https://doi.org/10.1016/0165-0114(93)90251-C
  24. [24] Mousavi, P., Yusefi Zanuz, R., & Hassanpour, A. (2015). Identifying organizational information security risks using the fuzzy Delphi method in the banking industry. Information technology management, 7(1), 163-184. (In Persian). https://sid.ir/paper/140465/en
  25. [25] Mirspasi, N., Ashlaghi, A. T., Memarzadeh, G., & Pid, M. (2011). Designing the human resource excellence model in Iran’s government organizations using the fuzzy Delphi technique. Management future research, 21(4), 1-22. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6005613898701.pdf
  26. [26] Rahdary, A., Nasr, M. (2017). Challenges of think tanks in Iran. Journal of "Management and development process, 30(2), 23–54. (In Persian). https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.17350719.1396.30.2.4.0
  27. [27] Ocampo, L. (2022). Full consistency method (FUCOM) and weighted sum under fuzzy information for evaluating the sustainability of farm tourism sites. Soft computing, 26(22), 12481–12508. https://doi.org/10.1007/s00500-022-07184-8
  28. [28] Moldashev, K. (2023). The effects of trade related sanctions on Russia on Kazakhstan’s international trade in goods. Eurasian journal of economic and business studies, 67(4), 38–48. https://doi.org/10.47703/ejebs.v67i4.321
  29. [29] Ramizo, D. M., & Terada-Hagiwara, A. (2025). Impact of nontariff measures on border crossing time and costs: the case of perishable goods trade in the Central Asia regional economic cooperation region. Asian development review, 42(01), 309–331. https://doi.org/10.1142/S0116110525400037

دانلود

چاپ شده

2025-11-03

شماره

دوره 2 شماره 4 (2025): مدیریت: مدلسازی، تحلیل‌ها و کاربردها

نوع مقاله

مقالات شماره جاری

ارجاع به مقاله

حسنی ی. (2025). شناسایی و اولویت‌بندی پیامدهای حاصل از تحریم بر فرایند بازرسی در بازرگانی بین‌المللی ایران. مدیریت: مدلسازی، تحلیل‌ها و کاربرد, 2(4), 269-288. https://doi.org/10.22105/mmaa.vi.102
Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC

مقالات مشابه

##common.pagination##

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.